Awal ɣef « Neǧma » n Kateb Yasin (sɣur Muḥend Akli Salḥi)

Ɣef Neǧma n Kateb Yasin
Tujjmiwin n tɣuriwin-nni tiqdimin, mazal-itent… ad d-hedfent fell-i zun d asmekti ɣef wayen i iyi-yerran d ameɣri ; am win ara ak-yinin « s nutenti i tuɣaleḍ d kečč ». D tidet. Win i nekkren tajmilt, ur tt-yuklal ara.
Adlis n tikkelt-a, d ungal n Kateb Yasin, Neǧma. D aḍris ixulfen wiyeḍ, ama ɣef wungalen imezwura, ama ɣef wungalen n wat tura. D ungal ur nesɛi iken, ɣas ma llan kra ugmen-d seg tala-s.
Neǧma d tamigt (œuvre) i yesfalten amaynut di tsekla, yerna nettat s timmad-is d tamaynut… yiwen ur tt-yerǧi asmi i d-teffeɣ… mi d-teffeɣ, tegla-d s uɣbalu ameqqran i usnulfu aseklan, ama s tefransist, ama s teɛrabt, ama s tmaziɣt (abeɛda taqbaylit).
D tamigt ideg tira taseklant tedda am waman n udfel mi ara d-ṭreḍqen d tiliwa deg uzɣar ; deg-s amezruy, deg-s tasnumyit (mytholgie), deg-s tameddurt n umaru. D acu kan, iferdisen-a, nnefrurin deg uḍris d ibruyen, ttemyekcamen deg way gar-asen ilmend xersum (akken i iyi-d-banent) n tlata n tɣawsiwin ; yal yiwet deg-sent aswir-ines : tin teqqen ɣer tinnekrest n talɣa , d tin terzan tasmettit (socialité) n uḍris d ugbur d tin yeɛnan tawuri n tsekla (netta di tilawt, dukklen deg uḍris-a, ur yezmir umeɣri ad d-immeslay ɣef yiwen uswir ur d-iteddu wayeḍ).
Tiɣawsin-a, ma imuqqel-itent yiwen seg wudem n taɣessa n uḍris, ad tent-yaf nnekrasent almi dayen kan. Aḍris-a, iressa ɣef tlata n tgejda. D ayen i yefkan tifulka (esthétique) d tamxaleft, d tamaynut, d tatrart :

  1. tinnefrurt (fragmentation) deg tsiwelt (narration) ; yal mi d-immeslay umsawal neɣ uwadem, yettakk-d isalan cwiṭ cwiṭ, d tigezmin, ama wid n umezruy ama d wid n tesnumyit ama d wid n tmeddurt. Ama d Lexḍer (Lakhder), ama d Racid (Rachid), ama Mestafa (Mustapha), ama d Murad (Mourad), tasiwelt-nsen d yinaw-nsen d ugzimen,
  2. ɣef ubeddel n umsawal (narrateur), s umata, mi innebdal wayen ɣef i d-yettawi (d amezruy n zik neɣ n tallit tamirant neɣ d tasnumyit neɣ d tmeddurt n umaru). Tin yernan ɣer-s, yettbeddil wudem n yinaw (tikkelt d tasiwelt n yineḍruyen, tikkelt d timenna n uktay, tikkelt awal ɣef temdinin n Cirta d Hippone d Bun (Bône) d Qsentina (Constantine) d Nnaḍur (Nadhour) d Galma (Gelma) , tikkelt d tallit taqburt, tikkelt d tallit tamirant, tikkelt d aɣmis yura Mestafa, tikkelt d asḥisef d ulumu, atg.). D ayen i as-yefkan aɣanib d amxalef i uḍris-a, Neǧma, n Yasin.
  3. ɣek umyekcam yellan gar umezruy d tesnumnayt d tmeddurt n Kateb Yasin.
    Taggara n wawal, mi as-ulseɣ taɣuri i uḍris-a « Neǧma » n Yasin (tidet kan : sarmeɣ ad fehmeɣ acimi i iyi-ṭṭfent tujjmiwin ɣer-s), yettban-iyi-d, tura akka, amzun akken xelṣeɣ ṭṭlaba-w ɣer-s… Ziɣ yewɛer ma tettwalaseḍ…
    Muḥend Akli Salḥi