Acimi i tennerna lmut n yilemẓiyen s uḥbas n wul
Deg yiseggasen ineggura tger-d lmut afus-is s lekmal. Treffed trennu deg yemdanen war aciwer neɣ aḥezzeb.
Meεna ayen yessexlaεen ugar d amḍan n yilemẓiyen i yettmettaten yal ass s uḥbas n wul(crise cardiaque).
Ur yettεedday yiwen n wass segmi i yemmut yiwen, armi i t-yeḍfer wayeḍ ahat d tizya-s neɣ yugar-it neɣ s ddaw-is cwiṭ.
Amedya deg yiseggasen yezrin, wid yettmettaten s uḥbas n wul, leεmer-nsen 40 n yiseggasen neɣ ugar. Ma d aseggas-a ala wid yesεan 16, 17, 18 n yiseggasen.
Ayen iḍerrun akka, ileddi tibbura i tuttra ɣef tmentilin n twaɣit-a.
iban ur d-yettas ara akka kan. Ulac ccek llant ddeqs n tmentilin deffir n tunẓart-a.
Nexdem anadi-nneɣ ɣef sebba neɣ ɣef tmentilt n waya ha-t-aya d acu i d-nufa.
1) d acu-t uḥbas n wul, melmi i d-iḍerru
Aḥbas n wul d ayen umu qqaren s trumit( crise cardiaque), yettili-d ma yella ur yettaweḍ ara azal n uksijen(oxygène) ilaqen i wul. Aya, iḍerru-d ma yella bellεen iẓuran yettawin idammen d uksijin i wul. Dinna ur tessawaḍ ara tmaẓwalt n wul ad tkemmel axeddim-is n usiweḍ n yidammen i yal amkan di tfekka. Neɣ s unamek wayeḍ, ad yeḥbes wul n umdan, d ayen i qqaren s trumit l’infarctus du myocarde.
2) Ma yebɣa ad yeḥbes wul-iw, amek ara εeqleɣ iman-iw ?
– leqriḥ deg yedmaren ɣer tama n wul
-Ad yewεer fell-i usnuffes.
– Ad yedubbez uɣesmar-iw, iɣil-iw, ad yewεer fell-i umeslay.
-Amqulleε d yiriran(tikwal)
-Amlelli d leqriḥ n uqerru
-Ancal n tidi tasemmaḍt.
3)Timentilin
Gar tmentilin yettwassnen:
° Tuččit ur nelhi:
Gar tuččit n tallit-a d tuččit n yimezwura-nneɣ yella umgarad. Tuččit-nneɣ ass-a tesεa isufar ikruranen(produits chimiques), ma d tin n zik d tagamant.
° awexxer ɣef waddal d tikli:
Imezwura-nneɣ llan qeṭṭun-d lecɣal-nsen s tikli ɣef uḍar akken yebɣu yebεed wadeg, ass-a takerrust tekref ifadden n yemdanen.
° aṭṭan n ssker neɣ d win yesεan Lkulistirul(cholestérol )
Dɣa aneggaru-ya yettbelliε iẓuran.
° Aṭuqqet d uksum d ucriḥ d tassemt ur nesliḥ.
° Tissit n ccrab akked yiqerqucen n lkif neɣ akeyyef n teḥcicin n lkif s lesnaf-nsent.
Dagi yewwi-d ɣef yibabaten d tyemmatin ad ttεessan arraw-nsen. Imi ddeqs n yilemẓiyen i ikecmen di tqeffet-a n ukeyyef armi i d-ufan iman-nsen nnumen dayen. Yerna ugur anda-t, ẓran akk medden s liḥala-nsen ḥaca imawlan-nsen. Daymi ilaq ad ttwaldint wallen n yimawlan mliḥ.
Ahat d tagi i tamentilt tamezwarut n lmut n yilemẓiyen s uḥbas n wul.
° Tteqlaq, zzεaf, d yir addad n tudert.
Uguren n tudert ttdemmiren ilemẓiyen i zzεaf d tteqlaq, ahat ula d tanubi tetturar nnuba-s deg waya. Dɣa ssekcamen allaɣen-nsen di leḥris.
° Win yesεan aṭṭan n wul neɣ llan deg twacult-is wid i t-yesεan.
Neɣ win yesεan addad n yidammen-is yettali-yas.
Di taggara, ad ken-id-nesmekti belli myal amdan yezmer ad yeḍru yid-s waya. Meεna tzemmrem ad tselkem seg lmut ma yella terzam zik ɣur umsujji.
Tazmert-nwen gar yifassen-nwen.