Kra n tukkisin seg tira n umaru “Anton Tchekov”

Gar wayen yura Anton Tchekhov, mi d-yesberber leḥzen ameqqran fell-as,  ad d-nebder kra n tukkisin i d-yeǧǧan later…i yeɣzan aṭas di tsekla tarusit: ” Nekk mmuteɣ, zrint snat n ddqayeq segmi ǧǧiɣ tudert …aql-i dagi,  d awḥid, zzin-iyi yineglusen (les anges) d lexliqat werǧin ssinent wallen-iw.

Ɛennaɣ-asen, ttruɣ-asen akken ad iyi-d-rren ɣer tudert, ad d-uɣaleɣ ɣer tmeṭṭut-iw, ur newwiḍ i tuǧǧla akked mmi urɛad nlul maḍi… …Tella s tadist, d aggur-is wis tlata…ddqayeq zerrint, armi d-yuẓa yiwen n uneglus ɣur-i, yewwi-d gar yifassen-is yiwet n tɣawsa, ur nefri d acu-tt, tecba agdil (écran)… Yenṭeq-d ɣur-i s taɣect ḥlawen, yenna-yi-d: ” Dagi, akud (lweqt), ur yelli am din,  ur yeɛdil ara amek iteddu …ddqayeq dagi d ussan ummiden di lqaɛa…Dagi, ɣur-k tazmert d lweqt akken ad tiliḍ yid-sen, ad tbeddeḍ tama-nsen,  si syagi… …Mi yecɛel agdil-nni, tɛedda-d tugna n tmeṭṭut-iw, teṭṭef agrud gar yifassen-is. Syin, tugniwin d aẓerẓi i ttẓerẓint, zerrint s tɣawla. D ayen yessexlaɛen, kullec yettafeg, d ayen ur d-ḥebbsent wallen: mmi, yettimɣur, nekk ttwaliɣ deg-s …ussan, am lebraq i ttɛeddayen. Tameṭṭut-iw, tettɛawad allalen d tɣawsiwin i uxxam ddeqs n tikkal, tuɣal tettaɣ idrimen-iw n testeɣt (retraite).

Mmi-nni, yekcem s aɣerbaz; atmaten-iw d yisetma, zewǧen akken llan, gan akk ixxamen, syin, yal yiwen abrid i yuɣ. D iseggasen s lekmal i yettɛeddayen gar lecfar n wallen-iw war ma qqneɣ-tent… Syin, di tlemmast akk n uhetwir-nni d waffug n wakud ur nettfakka, allen-iw cleqfent-d yiwen n uferdis (un élément) ur nettembiwil, ur netteḥwiwil; ireṣṣa kan bḥal tili taberkant deffir wayen akk lliɣ ttwaliɣ-t yakan.

Iseggasen, zerrben ḥemmqen, tili-nni tugi ad tbeddel tama, teqqim kan akken tella, d azeqquṛ. Cwiṭ, cwiṭ, tebda tettenɣas, tettnusru, tseffeḍ s ttawil. Nekk xelɛeɣ, dwawseɣ , sawleɣ i uneglus yellan tama-w, ttḥellileɣ-t ad iyi-d-yessefru tamsalt : Aneglus, seg wakken yennuɣna , ur yeɛni ara ad iyi-d-yessemɣer tugna n lexyal-nni akken ad t-waliɣ,  d akud i yeḥbes, imi ira ad iyi-yefk tagnit ad waliɣ lbaḍna-s s wallen-iw akken tella… Zrin xemseṭac d aseggas segmi lliɣ dagi, ttwaliɣ tili n tmeṭṭut yettrun d leḥmali…nekk zgiɣ ttruɣ yid-s ! Di taggara, lbaḍna-nni, ur telli d tili , ur telli d lexyal …. Tinna d Yemma ..

Iga-yas tasuqilt :   Ouerdi Lyazid